Hoe slim is ChatGPT?

Even de begrippen op een rij.

(Klik op een woord om verder te gaan)

Algoritme

Een algoritme is een stukje software dat heel goed met data uit de voeten kan. Het is een stapsgewijze manier om bijvoorbeeld patronen in die data te herkennen.

Supervised Learning

Die patronen in de data hebben nog geen betekenis. Die geeft een mens eraan. Bijvoorbeeld: deze patronen vormen een 'kat', of deze patronen laten 'fraude' zien. Op deze manier lijkt het alsof de AI fraude kan herkennen. Maar eigenlijk herkent-ie alleen een patroon wat door mensen ooit als fraude is aangemerkt.

Self Supervised Learning

Self Supervised Learning gaat nog een stapje verder! Het algoritme heeft hier zoveel data tot zijn beschikking, dat-ie de mens niet meer nodig heeft als 'supervisor'. Hij gaat zichzelf min of meer overhoren en verbeteren.

Taalmodellen zijn een vorm van Gen(eratieve) AI.

Sommige mensen vinden ChatGPT niet zo fijn.

Ze stellen dan een simpele vraag, maar krijgen een antwoord van 9 alinea's.

”Een papegaai met een olifantengeheugen”

Zo wordt ChatGPT door sommigen genoemd. Begrijpelijk, maar niet helemaal juist. Laten we eens kijken hoe het wél zit.

ChatGPT is inderdaad getraind met heel veel teksten.

Zoals Onno al omschreef: bijna alle teksten die online te vinden zijn. Daar zitten dus ook nieuwsberichten en boeken in.

Omdat ChatGPT heeft geleerd van zoveel oude teksten, kan het algoritme bij nieuwe zinnen uitrekenen welke woorden op welke plek moeten komen.

Het raadt in feite steeds het volgende woord en het woord daarna... enzovoort.

En dan nu over de naam...

Waar staat GPT eigenlijk voor?

G = Generative

Generatief betekent dat deze modellen zelf teksten kunnen creëeren. Ze zijn dus heel goed met woorden. Maakt niet uit of het om een gedicht gaat, een zakelijk e-mail of een werkstuk voor groep 8. Zolang jij maar een beginnetje maakt, vult het model de rest wel aan.

P = Pre-trained

Je hoeft niet zelf het taalmodel te trainen. Dat heeft het bedrijf Open AI al voor je gedaan. Dat heeft hen honderden miljoenen dollars gekost, dus fijn dat jij daar nu de vruchten van kan plukken toch? De technische term hiervoor is LLM (Large Language Model).

T = Transformer

Iedereen die weleens twee keer dezelfde vraag aan ChatGPT heeft gesteld, weet dat de antwoorden steeds verschillen. Dat is onderdeel van het "Transformer" model; het kan heel goed variëren binnen vooraf bepaalde bandbreedtes. Het is dus geen papegaai die letterlijk kopieert. Er komen wel degelijk nieuwe schrijfsels uit.

4

4 is het versienummer. In 2023 maakte ChatGPT bijvoorbeeld de stap van versie 3.5 naar 4. Dat was een enorme verbetering! Veel mensen zijn dan ook erg nieuwsgierig naar versie 5, 6 enzovoort.

”Zolang jij maar een beginnetje maakt”

En dat brengt ons bij de prompt! Dat zou je ook een ander woord voor "instructie" kunnen noemen. Hoe beter jij je prompt afstelt, hoe beter ChatGPT de tekst zal schrijven.

Vergelijk deze prompts eens...

(Klik op de twee voorbeelden)

1. Geef duidelijke context mee

"Je bent een rappende dichter." Dat was de context. Op die manier help je ChatGPT om in de goede sfeer te komen.

Als je dat niet doet, zal het resultaat te vaag of vrijblijvend zijn.

2. Maak geen geheim van je verwachtingen

In het gegeven voorbeeld lieten we geen misverstand bestaan over onze verwachting: een gedicht over een romantische ontmoeting van een kater.

3. En natuurlijk de instructie

Ook daar waren we streng en concreet: twee coupletten, zes woorden per regel, in jongerentaal.

Misschien is het je nieuwe collega!

Je kunt er allerlei dingen aan vragen. Zoals:

Geef eens 5 ideeën voor het thema van onze vrijdagmiddagborrel.
Schrijf een samenvatting van deze brief in het Engels.
Zet deze Word tabel om in een Excel formaat
Maak een beginnetje voor een nieuwjaarstoespraak van een bankier.

Valkuilen van ChatGPT.

(Klik op de woorden om verder te lezen)

Hallucinaties

Misschien heb je het al eens meegemaakt, maar soms gaat ChatGPT op de fantasie-tour. Het komt dan met niet bestaande feiten of steekt een bijzonder onlogisch verhaal af. Dit wordt wel hallucineren genoemd. Soms gebeurt het spontaan, soms omdat gebruikers expres "vreemde" instructies invoeren.

Beperkte kennis

ChatGPT is getraind met veel data, maar niet met alle data op de wereld. Ook zijn niet alle data 100% correct. Het kan dus zo zijn dat ChatGPT heel overtuigend iets probeert te beweren waarvan jij zeker weet dat het niet klopt.

Geen bronnen

Een van de problemen met ChatGPT is dat het wel een overtuigend antwoord geeft, maar niet hoe het bij zo'n antwoord is gekomen. Normaal gesproken wil je altijd referenties kunnen terugzoeken of zelf de bronnen nog eens raadplegen, toch?

Dus: het is geen orakel

Sommige mensen zijn zo onder de indruk van ChatGPT dat ze niet meer verder kijken. Ze stellen een vraag en slikken het antwoord als zoete koek. Dat is heel onverstandig.

Dat is hetzelfde als alleen het eerste resultaat van een Google-zoekopdracht geloven. Je moet altijd verder kijken en je eigen bronnenonderzoek doen.

Maar hoe slim is ChatGPT dan echt?

Bij Nieuwsuur mocht Jim Stolze uitleggen waarom het wél een Havo-examen kan maken, maar geen gezond verstand heeft.

Samenvattend

ChatGPT is getraind met petabytes aan bestaande teksten.
Daardoor kan het zelf nieuwe teksten schrijven door steeds te raden wat het volgende woord moet zijn.
Het is een Transformer: de antwoorden zijn steeds verschillend en niet altijd 100% correct of onderbouwd.
Uiteindelijk ben jij wel zelf verantwoordelijk voor de teksten die je ermee produceert.